Spastik Kolit
Spastik kolit, (irritabl barsak sendromu: IBS) kalın barsağın genellikle uzun süren bir hastalığıdır. En sık rastlanan sindirim sistemi hastalıklarından biridir. Bayanlarda erkeklere göre 2 kat daha sık rastlanır ve genellikle erken erişkinlik yaşlarında başlar. Hastalık, oldukça çok sıkıntı yaratsa bile hayati tehlike taşıyan hastalık değildir.
Nasıl Olur?
IBS’nin sebebi tam olarak anlaşılamamıştır. IBS’nin bir çok semptomu muhtemelen kalın barsağın alt kısmının anormal kas hareketleri yada spazmı neticesi gelişir. Bazen spazmlar barsak boşalmasını geciktirirler (kabızlık). Bazen de barsakların çok hızlı boşalmalarına sebep (ishal) olurlar. Her vakada spazm genellikle karında kramplara neden olur.
Bazı besinler atakları arttırabilir, spazmlar aynı zamanda nörolojik sistem tarafından stres yada depresyonla da ortaya çıkabilir.
Bulgular Nelerdir?
Karında oldukça ağrılı spazmlar, Kabızlık ve ishal atakları (genellikle bunlardan birisi hastalık tablosuna hakimdir), Aşırı gaz, Makatta ağrı, Bulantı şikayetleri olabilir. Keçi pisliği şeklinde (topaklar şeklinde) dışkılama, gaz ve gurultu şikayetleri genellikle tabloya hakimdir.
Bu bulgular genellikle çok fazla yemek yenildiği zaman yada stres altında iken olabilir. Hastalarda tuvalet yaptıktan sonra rahatlama olur, sonra tekrar şikayetler başlar.
Nasıl Tanı Konur?
Doktorunuz sizin tıbbi hikayenizi aldıktan sonra sizi muayene edecektir.
IBS için bir test yoktur. Doktorunuz sizin şikayetlerinizin başka hastalıklardan kaynaklanıp kaynaklanmadığını anlamak için bazı testler isteyebilir;
Enfeksiyon yada kanama varlığını anlamak için gaita (dışkı) testleri
Röntgen tetkikleri
Barsağın içini görmek için kolonoskopik inceleme
Kan tetkikleri
Nasıl Tedavi Edilir?
Henüz tam kesin bir tedavi bulunamamıştır.
Doğru besinleri yemelisiniz. Çok lifli besinler mi yoksa az lifli besinler mi yemeniz konusunda doktorunuza danışınız. Günde 6 öğün yemek yiyiniz. Gaz yapan fasulye, nohut, bulgur, sovan, turşu, kabak vs gibi besinler yemeyiniz.
Gıda günlüğü tutunuz. Bu şekilde sizi kötüleştiren gıdaları bulabilirsiniz.Doktorunuz sizden yağda kızartmalı yemekler, gaz yapan besinler, çerez ve sütün diyetten çıkarılmasını (sindirimi zor olduğu için) çıkarılmasını isteyebilir. Size sulu besinler ve ızgaraları tavsiye edebilir.
Stresten uzak duracak yolları bulmaya çalışın. Nelerin sizi strese soktuğunu düşünün. Stresle başa çıkmak için yardım alın. Stresle mücadele etmek için değişik yollar bulun.
Doktorunuzun size önereceği yardımcı ilaçları kullanın. Bu ilaçlar spazm çözücü, stresten uzaklaştırıcı yada diyetteki lifi arttırıcı ilaçlar olabilir.
Ne Zaman İyi Olabilirsiniz?
Bazen hastalık çok uzun sürebilir ve tüm yaşamınız boyunca zaman zaman şikayetleriniz sürebilir. Henüz, bu hastalığı tamamen tedavi edecek bir ilaç yoktur. Stresden uzak durdukça, diyete uydukça genellikle şikayetler çok hafifler ve geçer. IBS, hiçbir zaman kötü bir hastalık haline gelmez.
Kendimi Nasıl Koruyabilirim?
İşte yapabileceğiniz birkaç şey;
Hayatınızdaki stresleri azaltacak değişik yollar, metodlar bulun, bunun için bir psikologa danışmak size çok faydalı olacaktır.
Alkol almayın, şikayetleriniz kötüleşebilir.
Gıdalarınız dikkatle seçin. Hangi besin maddesi sizin şikayetlerinizi arttırıyorsa ondan uzak durun.
Eğer kabız iseniz çok lifli besinler almalısınız
- Kepek ekmek
- Kayısı, hindistan cevizi, kivi, incir, şeftali, armut, ananas, kuru erik, ahududu ve çilek
- Fındık
- Sebzeler: Brüksel lahanası, mısır yada patlamış mısır, brokoli ve maydanoz.
Doktorunuza size ekstra lif verecek ilaçlar sorun.
Sık ve az yemek yiyin.