Duodenum ülseri (on iki parmak barsak) üst ince barsağın mideye komşu olan yerinde gelişen yüzeysel yaralardır.
Nasıl Oluşur?
Mide asidi ve sindirim enzimleri tarafından on iki parmak barsağı tabakalarının tahrip edilmesiyle gelişir. Normalde duodenumun tabakaları asidinin etkilerinden korunmaktadır. Bazı durumlarda bu koruma yeterli olmaz ve ülser gelişir.
En sık rastlanan ülserler Helikobakter Pilori adı verilen bir bakteri türü tarafından oluşturulur. Bu bakteriler duodenal ülserlerin yaklaşık %90’nın sebebidir.
Diğer en sık ülser yapıcı sebep antienflamatuar ilaçlardır. Bu grup ilaçlar aspirin, ibobrufen, naproksen gibi romatizma ilaçlarını içerir. Stresinde ülserleri; ani psikolojik stresler hem de diğer şiddetli seyreden başka hastalıklarda ve kazaları takiben (beyin kanaması vs gibi) gözlenir.
Nikotin, alkol, kafeinin ülser yapıcı değişiklikleri hızlandırdığı biliniyor.
Ailesinde ülser hikayesi olan kişilerde ülser gelişme ihtimali yüksektir. Bu oran erkeklerde kadınlara oranla 4 misli fazladır. Ülserlerin çoğu 40 ve 50 yaşlar arasında gelişir.
Bulguları Nelerdir?
Bulgular;
Üst karının ortasında yakıcı, kemirici ağrı
Antiasitleri almakla ağrı hafifler
Yemeklerden birkaç saat sonra yada yemeklerden hemen önce ağrının artması
Gece ağrı nedeniyle uyanma
Eğer ülser kanıyorsa;
Kusmada kırmızı parlak renkli yada kahve telvesi gibi kan gelmesi yada siyah, katran renkli dışkılama
Nasıl Tanı Konur?
Doktorunuz sizin şikayetlerinizi gözden geçirip muayene edece ve sizden bir yada birkaç test isteyecektir;
Üst sindirim kanalı röntgeni
H.Pilori testi için kan testi
Gaita (dışkı) da kan testi
Anemi varlığını (belirgin yada gizli kanama) aramak için kan testi
Endoskopi; ülserin varlığını göstermek için endoskopi aletiyle (ucunda ışık olan kameralı uzun bükülebilen ince bir tüp) doktor ağzınızdan midenize inerek inceleme yapar.
Biyopsi; bu endoskopi aletiyle alınır, alınan örnek dokuda H.Pilori adlı bakteride araştırılır.
Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavinin amacı ağrının geçmesi, ülserin iyileşmesi ve komplikasyonların önlenmesidir.
Doktorunuz şu grup ilaçlardan size reçete edebilir;
H.Pilori yi tedavi etmesi için antibiyotikler
Antiasitler
Midenin yaptığı asidi azaltan ilaçlar
Sucralfate, ülser bölgesindeki asitin yakıcı etkisini enggeleyen korucu bir tabaka oluşturur.
Antibiyotikleri 1-2 hafta kadar kullanmanız gereklidir. Asit salgısını azaltan ilaçları 6 hafta kullanmanız gerekebilir. Bazen ilaçların yeni ülser gelişimini engellemesi için 6-12 ay kadar devam edilmesi gereklidir.
Ülserin gelişimine sterin katkısı da olduğu için hayat biçimi değişikliğine gereksinimiz olabilir.
Şikayetler Ne Kadar Sürer?
Duodenal ülser tedaviye iyi cevap verir fakat tekrar edebilir. İlaçlarınızı düzenli kullanarak ülserin tekrar etmesine engel olabilirsiniz.
Duodenal ülserlilerin %25’inde komplikasyonlar gelişir;
Massif kanamalar
Perforasyon
Obstrüksiyon
Bu komplikasyonlar cerrahi gerektirebilir.
Şikayetleri Önlemek İçin Ne Yapmalıyız?
Doktorunuzun önerdiği tedaviye uyunuz.
Sigaradan uzak durunuz.
Alkol kullanmayınız.
Kafeinli ve kafeinsiz kahveler, kola ve çaydan uzak durunuz.
Midede irritasyon yapabilen antienflamatuar ilaçları (Aspirin, naproksen, İbobrufen vs gibi) kullanmayınız.
Hayat biçimi değişiklikleri yapmanız gerekebilir; - Dengeli beslenme, 2-3 büyük öğünler yerine daha sık öğün yemek yiyiniz.
- Stresle nasıl başa çıkacağınızı öğreniniz. Gerekirse bu konuda profesyonel yardım alınız. Stresten mümkün olduğu kadar uzak durun ve durmaya çalışın.
- Bol miktarda istirahat ediniz.
- Doktorunuzun önereceği şekilde egzersiz yapınız
Eğer şikayetleriniz gittikçe kötüleşirse doktorunuzu arayınız.
Az miktarda ama sık ve düzenli yemek yiyin. Yiyecekleri yavaş yavaş yiyip iyice çiğneyin
Çok sıcak ve çok soğuk yiyecekleri yemeyin
Fazla kilolardan kurtulun
Yemeklerden sonra en az 2-3 saat yatağa girmeyin
Dar ve beli sıkan elbiseler giymeyin
Diyet Olarak;
Süt, salep, açık çay, bitkisel çaylar (ıhlamur vs), meyveli süt.
Haşlama et yada ızgara et ve tavuk
Haşlanmış sebze ve meyveler (komposto şeklinde)
Haşlanmış yumurta, beyaz peynir, kaşar ve dil peyniri, bal, reçel, zeytin
Pirinç, makarna
Pişmiş sebzeler
Sade kek, sütlü tatlılar, komposto, jöleli tatlı, lokum, kabak tatlısı
Zeytinyağı, çiçek yağı, mısırözü yağı
Tuz, tarçın, kekik, nane, kimyon
Yasak Olanlar;
Çay, kahve, neskafe, kolalı ve karbonatlı içecekler, alkollü içecekler, konserve, meyve suları
Kızarmış et veya tavuk, sakatat, şarküteri ürünleri (sucuk, salam vs)
Sahanda yumurta, diğer peynirler (tulum)
Kuru fasulye, nohut, bulgur, soğan, mısır gibi gaz yapıcı besinler
Kızartmalar
Çikolata, çikolatalı pasta, kuru yemiş, yağda kızarmış hamur tatlıları, tahin helvası
Margarin, kuyruk yağı
Acılı baharatlar, turşu, sirke, limon ve greyfurt suyu, limon tuzu.
Duodenal Ülser Gelişimini Nasıl Önlerim?
Doktorunuzun tedavi planına uyun.
Ülser gelişimini engellemek için yaşam biçiminizi değiştirin.
|
