İnterferon, vücut tarafından virüslere karşı üretilen doğal bir maddedir. Bu madde sayesinde virüslerle enfekte olan ve olmayan hücreler ayırt edilerek enfekte olanlar tahrip edilir. Bu işlem sırasında da grip benzeri durum; kas ve eklem ağrıları gelişir.
Kimlere İnterferon Verilmelidir?
En sok kronik hepatitli hastalara verilir. Hepatit karaciğerin iltihabıdır. En sık B ve C tipi virüslerle kronik hepatit olur. Kronik Hepatit B diyebilmek için en az 6 ay karaciğer enzimlerinin (AST, ALT) normalin 1,5 kat yüksek olan ve aktif replikasyonun (HbeAg pozitif) olması gereklidir. Kronik hepatit C hastalarının çoğu (65 yaş altında ve karaciğer sirozu gelişmemişse) interferon tedavisine adaydır.
Kimlere İnterferon Verilmemelidir?
Alkol ve uyuşturucu ilaç alışkanlığı olanlara, hamilelere, anemi ve lökosit, trombosit sayısı düşüklüğü olanlar kişilere, ilerlemiş veya dekompanse sirozu olanlara, Lupus gibi otoimmün hastalığı olanlara ve geçmişinde majör depresyon veya intihar teşebbüsü olan hastalara verilmez.
İnterferon Tipleri
Halen 2 tip interferon vardır: İnterferon alfa 2a veya 2b. Doz hepatitis-C için haftada 3 kez 3 milyon ünitedir, Hepatitis-B için haftada 3 kez 10 milyon ünitedir. Kullanım süresi hepatitis-C için 48 hafta, hepatitis-B için 16 haftadır.
Yeni üretilen bir formül pegylated interferondur. Bu ilaç normal interferonun çabucak yıkılıp antiviral etkisinin kandan kaybolmasını ve uzun süreli kalıcı bir antiviral etki göstermesi amacıyla üretilmiştir.
İnterferon Nasıl Uygulanır?
İnterferon insülin uygulanır gibi enjeksiyonla verilir ve ilk doz hemşire tarafından uygulanmalıdır.
Yan Etkileri Nelerdir?
Çok sık gözlenen yan tesirleri grip benzeri tablodur ve ilk birkaç enjeksiyonda gözlenir. İlk enjeksiyonlardaki bu şikâyetler Novaljin, Termalgin, Vermidon gibi analjeziklerle geçirilir. İlk doz gece geç saatte yapılırsa hasta uykuda olacağı için daha rahat geçebilir. İlk enjeksiyondan sonra bol su içilmelidir.
En sık gözlenen yan tesirlerden bir başkası da depresyondur. Eğer önceden depresyon hikâyesi varsa mutlaka doktorunuzu önceden uyarmalısınız. Depresyonda izah edilemeyen üzgünlük, yorgunluk, ağlama atakları vardır.
İnterferon, kan hücrelerinde (alyuvar, akyuvar ve pıhtılaşma yapan) azalmalar yapabilir, bu durum hemogram tetkiklerinin takibiyle anlaşılır. Nadiren tiroit hormonlarında azalma veya artmaya sebep olabilir. Ayrıca kusma, ishal, kilo kaybı, saçlarda azalma ve enjeksiyon yerlerinde ağzı yapabilir.
İnterferon Kullanımına Bağlı Olarak gelişen Tiroid Hastalıklarında İnterferon Kullanımı Hakkında;
Özellikle Hepatit-C’li hastalarda en sık görülen yan etkilerden biridir. Bunun görülme sıklığı %1-35 arasında değişmektedir. Tiroid hastalıkları hipo veya hipertroidi durumu ile birlikte olabilir.
Hipotiroidi durumunda TSH hormon seviyesi yükselir, Tedavide L-T4 verilir, interferon tedavisine devam edilir. Hipertiroidi durumu 2 şekilde gelişebilir; ya tahribata bağlı tirotoksikoz veya Grave hastalığına bağlı hipertroidi durumu;
Yıkıma bağlı gelişen hipertiroidi durumunda hastanın şikayeti varsa (semptomatikse) beta bloker verilir, interferon tedavisi kesilmez. Eğer kontrol edilemeyen semptomlar varsa interferona ara verilir. Hastanın tiroid durumu normale dönerse veya hipotiroidi olunca interferon tedavisine devam edilir. eğer kontrol edilemeyen semptomlar varsa interferon kesilir ve hasta normale dönünce yeniden başlanabilir. Grave hastalığı hafif ise antitiroid ilaçlar verilip interferona devam edilir, şiddetli Grave hastalığı varsa, radyoidot tedaviye başlanıp interferona ara verilir. Daha sonra interferon tedavisine dönülebilir.
Beklenen Tedavi Oranları nelerdir?
Hepatit-C için beklenen; 6 ay sonra kandan virüsün yok olmasıdır. Burada hepatit-C virüsünün genetik tipi (genotip) önem arz eder. Genotip 1 ve 2 tedaviye en az yanıt verenidir ve başarı oranı interferonda %19, pegylated interferonda ise % 25-40’dır. İkinci bir antiviral ilaç olan Ribavirin eklenmesiyle başarı oranı %35-60’lara çıkar. Genotip 2 ve 3 ise en fazla başarı oranına sahiptir; %60 ve fazlası. Bazı çalışmalarda pegylated interferon + Ribavirin kullanımıyla bu oran %90-100’lere çıkmıştır.
Hepatitis-B de düzelme oranı %35’lerdedir. Tedavide başarı enzimlerin normale dönmesi ve aktif replikasyonun markerlarının ortadan kalkması demektir.
İnterferon Kullanmazsanız Ne Olur?
Hepatitis-C’nin normal seyri çıkarılmıştır. Hastalık çok yavaş seyirlidir ve 20–30 yıl sonra siroza çevirir, karaciğer kanserinin başlaması için 30–40 yıl gereklidir. Bazı hastalarda 5–10 yıl içinde siroza çevirebilmektedir. Karaciğer biyopsisi karaciğerdeki tahribatın seviyesinin anlaşılması için gereklidir. Alkolden kaçınmak hastalığın seyrinde en önemli faktördür.
Hepatitis-B enfeksiyonu çok daha saldırgan seyreder. Siroza çevirme süresi çok daha kısadır ve yıllar içinde olabilir.
