Reflü hastalığı yemek borusuyla mide arasında bulunan kapakçık mekanizmasının (kaslar,mide ile ezofagus arasındaki açılanma ve diafragmanın etkisiyle oluşan) gevşek kalması veya alt özefagus sfinkter basıncının gevşemesi sonucu mide asit, safra ve muhteviyatının yemek borusuna (özofagusa) ve başka organlara (akciğer, larenx, boğaz) geri kaçması ve bunun sonucu mukozal tahribat varlığı veya yokluğu ile karekterize kronik bir hastalıktır. Göğüste yanma hissi, boğaz arkasına kadar gelen ekşi suyun verdiği hoş olmayan bir durumdur. Bazen hastalar gece yarısı ağzına ekşi su dolması ile uyanır ve boğzını temizleme ihtiyacı duyarlar. Normal kişilerde haftada 2-3 kez reflü görülebilir, eğer 3'den fazla reflü olursa reflü hastalığı var demektir. Reflü, bebekler dahil herkezde görülebilir. Reflü hastalarının yaklaşık %40-50 sinde yemek borusunun kasının çalışmasında bozukluk olduğu da gözlenmiştir.
Bulguları Nelerdir?
Göğüste yanma hissi ve ağza kadar gelen ekşi, asit tadı hissi esas bulgusudur. Bunun dışında ses kısıklığı, ağızda kötü koku, yutma güçlüğü gibi şikâyetler olabilir. Boğazı devamlı temizleme durumu, astım gibi öksürük nöbetlerine de neden olabilir.
Çocuklarda Reflü Hastalığı
Reflü hastalığı her yaşta (bebek ve çocuklarda) olabilir. Kusma, öksürük ve tekrarlayan solunum problemleri yapabilir. Henüz gelişmemiş olan sindirim sistemleri sebeptir ve genellikle 1 yaşından sonra çocuk bu şikâyetten kurtulur. Beslenmeden sonra gazının çıkarılması ve yarım saat kadar yatırılmaması rahatsızlıktan uzak durmanın en iyi yoludur. Eğer çocuk büyükse; kafein ve karbonat içeren içecekler, çikolata ve nane, baharatlı besinler, yağlı ve kızartmalılar, domates ve asitli içeceklerden uzak durmalı, yemekten sonra 2–3 saat kadar uzanmamalıdır. Gerekirse doktor tarafından önerilen ilaçları kullanmalıdır.
Reflünün Sebepleri Nelerdir?
Alt özofagusta bulunan sfinkterin gevşek olmasının sebebi bilinmemektedir. Hiatal hernisi (mide fıtığı) olanlar, alkol ve sigara kullananlarda, şişmanlarda, hamilelerde reflü sık olarak görülür. Bazı besinler alt özofagus sfinkterini uzun süreli olarak açarak reflüyü arttırmaktadır; narenciler (trunçgiller; portakal, mandalina, greyfurt, limon), çikolata, kafeinli içkiler (kola, kahve), yağlı ve kızartmalı besinler, sarmısak ve sovan, nane, baharatlar, domates ve salça gibi.
Tanı;
Şikayetlerin varlığı (özofajial ve özofagus dışı (astım, ses kısıklığı vs), endoskopik olarak erozif özefajitin gösterilmesi, 24 saatlik ph moniterizayonu, baryumlu çalışmalar, berstein (asit infüzyon testi) veya gastroözofajial sintigrafi ile konabilir. 24 saatlik phmetri testinde yemek borusuna konulan sonda veya kapsül phmetrinin kayıtlarının değerlendirilmesi ile yemek borusuna kaçan asitin toplam sayısı, süresi, ayakta ve yatar pozisyondaki yüzdeleri, şikayetlerle paralelliği vs. değerlendirlir. %17 hastada yanlış-negatif neticeler verebilir. Bazı hastalarda hashas özofagus vardır yani asit reflüsü olmadığı halde reflü şikayetleri olabilir (fonksiyonel reflü). Phmetri testi; atipik semptomları olanlarda (astim, KBB şikayetleri ile gelen), operasyon düşünülenlerde, sık aralıklarla atipik göğüs ağrıları olanlarda ve reflüsü olduğu halde refrakter semptomları olanlarda incelenmelidir.
Tedavi;
Doktorunuz size alışkanlıklarda değişiklik, ilaçlar veya cerrahi veya endoskopik tedaviler önerecektir.
Alışkanlık değişikliklerinden; sigara ve alkol bırakılmalı, kilo verilmeli, öğünler az olmalı, geniş giysiler giyilmeli, yemekten sonraki 3 saat içinde uzanılmamalı, yatağın baş tarafı 15–20 cm kadar yükseltilmelidir.
İlaçlar; Doktora danışmadan kullanılmamalıdır.
· Anti asit ilaçlar ilk tercih edilen ilaçlardır (mide asitini nötralize eden ilaçlar) bunlar karbonat bileşikleridir (magnezyum, kalsiyum veya alüminyumla birlikte). Bazı yan tesirleri vardır; magnezyum ve kalsiyum bileşikleri ishal, alüminyum bileşikleri ise kabızlık yapabilir.
· Köpük yapıcı ilaçlar (Gaviscon gibi) mideyi köpük gibi kapayarak asitin kaçışına engel olur.
· H2 blokerler: cimetidine (Tagamet), famotidine (Famodine), nizatidine (Axid) ve ranitidine (Ranitab, Zantac vs) asit üretimini engeller. Reflüsü olan hastaların yarısına bu ilaçlar fayda verir. Birçok insan proton pompa inhibitör grubu ilaçların yanında gece yatarken ilaveten H2 blokerler aldıkları zaman daha çok fayda görürler.
· Proton pompa inhibitörleri: omeprazole (Omeprol), lansoprazole (Lansor), pantoprazoleServer:Microsoft-IIS/5.0Date:Mon,01Feb201008:47:24GMTIISExport:ThiswebsitewasexportedusingIISExportv4.1X-Powered-By:ASP.NETServer:Microsoft-IIS/5.0Date:Mon,01Feb201008:28:54GMTIISExport:ThiswebsitewasexportedusingIISExportv4.1X-Powered-By:ASP.NET (Panto, Panthec), rabeprazole (Aciphex), and esomeprazole (Nexium). Proton pump inhibitörleri H2 blokerlerden çok daha etkilidirler ve reflü hastalarının çoğunun şikâyetlerini geçirirler.
· Diğer bir grup ilaçlar prokinetiklerdir. Bunlar alt özofagus sfinkterini kuvvetlendirir ve midenmin çabuk boşalmasını sağlarlar. Bunlar bethanechol (Urecholine) and metoclopramide (Metpamid). Erythromycin, bir antibiyotiktir ve midenin süratle boşalmasını sağlar.
Şikâyetler Devam Ederse?
Bir takım testler yaptırmanız size önerilecektir.
· Baryumlu özofagus mide duodenum grafisi: Hiatal herni veya özofagustaki şiddetli inflamasyon, strüktürleri gösterir.
· Gastroskopi (bakınız)
· 24 saatlik pH metri testi (bakınız)
Cerrahi Tedavi;
Cerrahi eğer ilaçlar, yaşam biçim değişiklikleri yeterli olmazsa önerilecektir. Reflü de Nissen fundoplikasyonu (bakınız) standart cerrahi bir tedavidir. Bu laparoskopik olarak da yapılmaktadır.
Endoskopik Uygulamalar; 2000 yılında FDA 2 endoskopik uygulamayı tedavide kullanıma izin vermiştir. Bunlardan biri: Bard Endochinc sistemidir; alt özofagus sfinkterine dikişler koyar, diğeri ise Stretta sistemi: bu alt özofagus sfinkterine ince kesiler yapar ve bu kesiler iyileşirken gelişen skar dokusu sfinkteri sıkılaştırır. Bu son her iki uygulamada uzun süreli sonuçlar bilinmemektedir.
Reflünün Uzun Süreli Komplikasyonları Nelerdir?
Ülserlerin gelişimi ve kanamalar ile striktürlerin gelişimi ve yutma güçlüğüdür. Bazen Barreth özofagusu gelişebilir ve bu da zamanla kanserleşebilir (%0,5-2 oranında). Barreth özofagusu reflü özofajitinin bir komplikasyonudur. Yemek borusunda (özofagus) bulunan epitelin mide epiteliyle (mukoza tabakası) yer değiştirmesi ile oluşur burada önemli olan goblet hücreleri denen mide hücre tipinin bulunmasıdır. Bunun sebebi tam olarak bilinmemektedir, muhtemelen uzun süreli reflü sonucu olmaktadır. Genetik, şişmanlık, uzun süreli kemoterapedik ilaç kullanımı, kostik ajanlara maruziyet ise diğer nedenlerdir.